↓Skip to main content

สร้าง Formula สำหรับติดตามพัสดุของไปรษณีย์ไทยใน Google Sheets กันเถอะ

·4 mins
ไปรษณีย์ไทย Thailand Post Google Apps Script Google Sheets GAS Spreadsheet
Table of Contents

เมื่อไปรษณีย์ไทยเปิด API ให้เราเข้าไปดึงข้อมูลพัสดุได้แล้ว วันนี้เรามาลองเขียน Fomular สำหรับดึงเอาสถานะของพัสดุไปรษณีย์ไทยมาอยู่ใน Google Sheets กันดีกว่า

=ThailandPostTrack("หมายเลข EMS", "recent")

บอกไว้ก่อน #

ก่อนจะเข้าเนื้อหาผมอยากให้ทุกคนศึกษาพื้นฐานของสิ่งเหล่านี้ก่อนนะครับ

ทำความรู้จัก Thailand Post API #

เรียกได้ว่าสิ้นสุดการรอคอยกับ API ที่นักพัฒนาชาวไทยตั้งหน้าตั้งตารอมากที่สุด ตอนนี้ไปรษณีย์ไทยก็เปิดให้ทุกคนเข้าไปใช้งานได้แล้วที่นี่ครับ https://track.thailandpost.co.th

Thailand Post API

เริ่มจากสมัครสมาชิก #

เข้าไปที่ https://track.thailandpost.co.th/register แล้วเลือกประเภทของการใช้งานของคุณเลยครับ สำหรับผมคือ “ลูกค้าทั่วไป” เพราะเราเอามาใช้ส่วนตัวทดลองอะไรเล็กๆน้อยๆเท่านั้นเอง ส่วนนี้ผมจะขอข้ามนะครับเพราะกรอกฟอร์มตามปกติไม่มีอะไรซับซ้อนทุกคนน่าจะเข้าใจกันอยู่แล้ว

สมัครสมาชิก

มีอะไรให้ใช้บ้าง #

หลังจากสมัครสมาชิกเรียบร้อยแล้วให้ทำการ “เข้าสู่ระบบ” แล้วคลิกที่เมนูด้านซ้ายที่เขียนว่า “สำหรับนักพัฒนา”

มีอะไรให้ใช้บ้าง

ภายในนี้จะมีหัวข้อหลักๆ 2 หัวข้อดังนี้ครับ

  • API เป็นส่วนที่เราจะใช้ครับ เพราะเราจะใช้ Google Apps Script ยิง request มาที่นี่เพื่อขอข้อมูลสถานะพัสดุ
  • Webhook อันนี้ผมไม่ได้ใช้แต่จะขออธิบายให้เข้าใจง่ายๆว่ามันเป็นการที่เราบอกไปรษณีย์ว่าถ้ามีข้อมูลเปลี่ยนแปลงให้ทำการยิงไปที่ url ที่เรากำหนดไว้ด้วยนะ ตัวนี้จะมีประโยชน์ตรงที่เราไม่ต้องคอยยิงไปถามเรื่อยๆเพื่อตรวจสอบว่ามีอะไร update ไหม ไปรษณีย์จะเป็นคนบอกเราเองเวลามีอะไร update เหมาะกับการเอาไปทำ chatbot ที่มัน Notify ผู้ใช้งานว่าของไปถึงไหนแล้ว

ก่อนใช้ API ต้องสร้าง Token #

กดที่ “Create Token” หลังจากนั้นกด “สร้าง” อีกทีครับเพียงเท่านี้เราก็จะใช้ Token ชุดแรกเอาไว้ไปใช้งาน API แล้ว สำหรับใครที่สร้างไปแล้วไม่จำเป็นต้องสร้างใหม่อีกนะครับ เพียงแค่กด “Create Token” เว็บจะแสดง Current Token ให้ด้วย

ก่อนใช้ API ต้องสร้าง Token ก่อน

ใครได้แล้วก็อย่าลืม copy ตัว token เอาไว้นะครับ ของผมก็จะเป็นตัวนี้

ZfPSL:MzEfEmTdMaGTSoZPJLDYE-KEIpBoWQU?GnQUC9FzI7PxPuUOTFY-D6Z4AOCLUNGTOOEPqY6NBGBLMYlJxDHUGET@HOUT

ต่อไปก็คลิกที่ “เอกสารสำหรับการพัฒนา” หรือเข้าไปที่ url https://track.thailandpost.co.th/developerGuide ก็ได้เช่นกันครับ

API มีอะไรบ้าง #

ใน API Documentation จะมีอธิบายทุกอย่างเกี่ยวกับ API เอาไว้นะครับตั้งแต่ความหมายของ Status Item การเรียกใช้แบบต่างๆ ทั้ง SOAP และ REST ไปจนถึงการใช้งาน Web hook นะครับ แต่เพื่อไม่ให้บทความนี้ยาวเกินไปเราจะดูเฉพาะส่วนที่เราจะใช้คือ API REST นะครับ

API มีอะไรบ้าง

ภายใน REST ก็จะประกอบด้วย endpoint หลักๆ 3 ตัวดังนี้ครับ

  • GetToken ใช้สำหรับขอ AccessToken อีกชุดเพื่อใช้ใน GetItems และ ReqiestItems แต่ว่าการขอต้องใช้ Token ที่เรากดมาเมื่อกี้นี้ไปขอด้วยนะครับ ตัวนี้มีอายุ 1 เดือน หมดอายุก็ต้องขอใหม่
  • GetItems ใช้ GET ข้อมูลพัสดุแต่ครั้งละไม่เกิน 100 ชิ้นครับ API จะ return กลับมาให้ใน HTTPResponse เลย ซึ่งเราจะใช้ตัวนี้
  • RequestItems ใช้ GET ข้อมูลพัสดุเหมือนกันแต่สำหรับจำนวนมากๆ 100 ชิ้นขึ้นไปครับ ตัวนี้ API จะส่ง link ของไฟล์ข้อมูลไปให้ใน Email แทนนะครับ

สรุปเรื่อง Token อีกรอบเผื่องง #

  1. ให้ไป Create Token ในหน้าเว็บแล้วจะได้ Token มา 1 ชุด คือ Static Token
  2. นำ Static Token ไปขอ Token ใหม่ที่ endpoint GetToken จะได้ AccessToken ใหม่อีกชุดมีอายุ 1 เดือน
  3. นำ AccessToken ไปใช้ขอ GetItems

สร้าง GAS Project #

เตรียม Apps Script Starter #

เริ่มจากการ clone Apps Script Starter แล้วก็ติดตั้ง dependency package ก่อนเลยครับ

git clone https://github.com/labnol/apps-script-starter thailand-post-tracker
cd thailand-post-tracker
npm install

สร้าง Project บน Apps Script บ้าง โดยเลือก type เป็น sheets นะครับ

npx clasp create --type sheets --title "thailand-post-tracker" --rootDir ./dist

เตรียม sheets ให้สำหรับทำงาน #

เปิด sheets ชื่อ “thailand-post-tracker” ใน Google Drive ขึ้นมา แล้วสร้าง sheet ใหม่ขึ้นมาชื่อ “Token” เผื่อเอาไว้เก็บ Token ที่เราจะใช้กันนะครับ

เตรียม sheets ให้สำหรับทำงาน 1

เพื่อความสะดวกในการอ้างอิงถึง cell ผมจะทำการตั้งชื่อให้มันซะเลย โดยคลิกขวาที่ cell แล้วเลือก Define named range

เตรียม sheets ให้สำหรับทำงาน 2

ผมตั้งไว้ 2 cells คือ StaticToken และ AccessToken ตามภาพนะครับเป็น B1 กับ B2

เตรียม sheets ให้สำหรับทำงาน 3

สร้างส่วนติดต่อกับ API ใน Google Apps Script #

ผมจะเขียนส่วนของ service แยกออกมาครับ เริ่มจาก getToken กันก่อนเลย

src/service/index.js

const url = 'https://trackapi.thailandpost.co.th/post/api/v1';

export default {
  getToken(staticToken) {
    // เตรียม option ในการส่งตาม API Documentation
    const options = {
      method: 'POST',
      contentType: 'application/json',
      //กำหนด headers ตามที่ document บอกให้ครบด้วยนะครับ
      headers: {
        Authorization: `Token ${staticToken}`,
        'Content-Type': 'application/json'
      },
      validateHttpsCertificates: false //เนื่องจาก https ของ API ยังไม่ certify เราจะ skip มันซะ
    };

    //fecth ไปยัง API ของ Thailand Post 
    const data = UrlFetchApp.fetch(`${url}/authenticate/token`, options);

    //ได้ token ไปใช้ต่อ
    const { token } = JSON.parse(data);
    return token;
  }
};

สร้างเมนูสำหรับเพื่อความสะดวกในการขอ AccessToken #

ที่ src/index.js ผมสร้างเมนูไว้ใน onOpen() ครับเพราะมันจะถูก call ทันทีตอนที่เปิด sheet ส่วน getNewAccessToken() ตรงนี้ผมจะเรียก cell จาก Named range ที่ตั้งชื่อเอาไว้นะครับ ซึ่งผมจะใช้ staticToken ที่ได้มาจาก sheet ส่งไปขอ ThailandPost.getToken() แล้วหลังจากนั้นค่อยเอาไปเขียนที่ cell ของ AccessToken

src/index.js

import ThailandPost from './service';

const onOpen = () => {
  const ui = SpreadsheetApp.getUi();

  //สร้าง Menu ชื่อ Thailand Post Tracker บน Sheet
  //มี Submenu ชื่อ Renew AccessToken เมื่อคลิกแล้วจะ cell getNewAccessToken()
  ui.createMenu('Thailand Post Tracker')
    .addItem('Renew AccessToken', 'getNewAccessToken')
    .addToUi();
};

const getNewAccessToken = () => {
  const activeSheet = SpreadsheetApp.getActiveSpreadsheet();

  //อ้างอิงถึง cell Static Token และ Access Token ใน Sheet
  const staticTokenCell = activeSheet.getRangeByName('StaticToken');
  const accessTokenCell = activeSheet.getRangeByName('AccessToken');

  //ดึงเอา static token ออกมาจาก cell
  const staticToken = staticTokenCell.getValue();

  //ทำการ request ขอ getToken จาก API
  const accessToken = ThailandPost.getToken(staticToken);

  //บันทึก accessToken ที่ได้ลงบน cell เพื่อใช้ต่อในอนาคต (ก็มันใช้ได้ตั้งเดือนนึง)
  accessTokenCell.setValue(accessToken);
};

//อย่าลืมประกาศเป็น global ด้วย
global.onOpen = onOpen;
global.getNewAccessToken = getNewAccessToken;

เรียบร้อยแล้วก็ save หลังจากนั้นก็

npm run deploy

ลอง Refresh หน้า Sheet แล้วจะมีเมนูใหม่ชื่อ “Thailand Post Tracker” โผล่ขึ้นมา ลองคลิก “Renew AccessToken” เราจะเห็นว่ามี AccessToken ถูกเขียนลงไปในช่องว่าง

ทดลองใช้ getToken

สร้าง Formula สำหรับ GetItems #

ในที่สุดก็มาถึงส่วนที่เรารอคอยที่ไฟล์ /src/service/index.js ผมเพิ่ม getItems() เข้ามาโดย payload ผมจะตั้งตายตัวเป็นภาษาไทยและดึงเอาข้อมูลมาทั้งหมดครับ

src/service/index.js

  getItems(accessToken, barcode) {
    const options = {
      //กำหนดข้อมูลตาม API Documentations
      method: 'POST',
      contentType: 'application/json',
      headers: {
        Authorization: `Token ${accessToken}`,
        'Content-Type': 'application/json'
      },
      validateHttpsCertificates: false,
      //payload คือ body ตาม document นะครับ
      //อย่าลืมเปลี่ยนเป็น json string ด้วยล่ะ
      payload: JSON.stringify({
        status: 'all',
        language: 'TH',
        barcode: [barcode]
      })
    };
    const data = UrlFetchApp.fetch(`${url}/track`, options);
    const { response } = JSON.parse(data);

    //return กลับไปเฉพาะ items เพราะเราอยากได้แค่สถานะ
    return response.items[barcode];
  }

เสร็จแล้วเราก็มาเขียน Formula สำหรับ Sheet ที่ src/index.js ครับ ผมก็เพิ่ม ThailandPostTrack() คำสั่งนี้จะรับเอา barcode และ type ในการแสดงข้อมูลดังนี้ครับ

  • recent แสดงข้อมูลพัสดุล่าสุด
  • first แสดงข้อมูลชุดแรกของพัสดุ
  • all แสดงข้อมูลทั้งหมดตั้งแต่เริ่มส่งจนถึงปลายทาง
const ThailandPostTrack = (barcode, type) => {
  //อ้างอิงถึง spreadsheet และ accessToken ที่เก็บไว้
  const activeSheet = SpreadsheetApp.getActiveSpreadsheet();
  const accessToken = activeSheet.getRangeByName('AccessToken').getValue();
  //getItems ด้วย accessToken และ barcode ที่ได้มาจาก input parameter
  const items = ThailandPost.getItems(accessToken, barcode);

  //เปลี่ยน items ให้เหลือแค่ค่าที่เราอย่างได้ ผมอยากได้แค่ สถานะ, วันเวลา และสถานที่
  //ที่ใส่ Array เพราะผมต้องการแสดงผลหลาย cells
  const results = items.map(item => [item.status_description, item.status_date, item.location]);

  if (results.length === 0) {
      return 'ไม่พบข้อมูล';
  }

  //กำหนดการ return จากรูปแบบการแสดงผล
  //ผมใช่้ Array ครอบตลอดเพราะต้องการให้แสดงผลแนวนอนไม่ใช่แนวตั้ง
  switch (type) {
    case 'recent':
      return [results[results.length - 1]];
    case 'first':
      return [results[0]];
    case 'all':
      return results;
    default:
      return [results[results.length - 1]];
  }
};

//เหมือนเดิมเลย อย่าลิมประกาศเป็น global ด้วยนะครับ
global.ThailandPostTrack = ThailandPostTrack;

จากนั้นก็ save แล้ว

npm run deploy

เรียกสูตร =ThailandPostTrack() จริงๆบ้าง #

ถ้า sheet Token มีข้อมูลครบอยู่แล้ว เราก็จะได้ accessToken มาใช้เรียก GetItems ได้แล้ว

=ThailandPostTrack("หมายเลขพัสดุ", "รูปแบบการแสดงผล")
//type: recent, first, all
เรียกสูตร =ThailandPostTrack()

Source Code #

thailand-post-tracker-gas

เรียบร้อยแล้วครับ หวังว่าบทความนี้จะทำให้หลายๆคนเห็นภาพการเขียน Google Apps Script เพื่อใช้ call API แล้วจัดการ response ที่ได้มาเพื่อเอามาแสดงบน sheet ของเราเอง จริงๆส่วนนี้เราสามารถต่อยอดเป็นการทำ Library หรือทำเป็น Add-On ก็ได้นะครับ แต่เพื่อไม่ให้ยาวเกินไปผมจะขอยกไปเขียนในบทความต่อๆไปแทนนะครับ เหมือนเดิมครับท่านใดมีคำถามสามารถสอบถามเข้ามาที่ Inbox ของ Facebook Page ได้เลยนะครับ

↑